واقعهٔ مسجد گوهرشاد مشهد در تیر۱۳۱۴ از رخدادهای مهم دوران حکومت رضاشاه و نخست‌وزیری محمدعلی فروغی به شمار می‌آید. خیزش مردم در جریان این واقعه، در اعتراض به اجباری‌شدن برسرنهادن کلاه‌شاپو توسط حکومت مرکزی، رخ داد. مردم چند روز در مسجد گوهرشاد تحصن کردند و در نهایت، با دستور مستقیم رضاشاه، در مسجد محصور شده و به گلوله بسته شدند. تعداد کشته‌های این واقعه تا ۳۰۰۰ نفر ذکر شده است.
هادی فردوسی در کتاب گنجشک‌های گوهرشاد می‌کوشد در قالب شعر، فضای آن روزگار و آن واقعه را برای کودکان این روزگار ترسیم کند و هدف دو طرف از اعتراض و سرکوب را به کودک نشان دهد. این کتاب برای گروه سنی «ب» و «ج» سروده شده است. شاعر این مجموعه، هادی فردوسی، در قالب شش شعر به بیان کودکانهٔ این رویداد پرداخته است:
مشهد؛
گنجشک‌های گوهرشاد؛
سؤال؛
پاسخ پروانه‌ها؛
گنبد فیروزه‌ای؛
قیام.
تصویرسازی این مجموعه را حامد غفاریان بر عهده داشته است.
خواندن شعری از مجموعهٔ گنجشک‌های گوهرشاد، فرصت خوبی برای آشناشدن با فضای این کتاب زیباست:
پاسخ پروانه‌ها
باز باران مسلسل
سیل خون را کرد جاری
بر زمین افتاد پرپر
جسم گل‌های بهاریموج خون فواره می‌زد
بر در و دیوار مسجد
مثل یک دشت شقایق
شد تن خون‌بار مسجدآسمان فریاد می‌زد
کهکشان غرق صدا شد
از صدای تیر و ترکش
در حرم غوغا به پا شدصحن گوهرشاد پر شد
زیر آن رگبار سنگین
از پرستوهای زخمی
از کبوترهای خونینسوخت بال هر پرنده
شعله سهم لانه‌ها شد
آتش و زخم و گلوله
پاسخ پروانه‌ها شد
عملکرد ویراستار
در این اثر، وظیفهٔ ویرایش صوری متن را به من سپرده بودند.
پیوندها
