با افتخار، از آغاز ویراستارشدنم پاسخ‌گوی پرسش‌های ویرایشی ده‌ها نفر از ویراستاران و نویسندگان و ناشران بوده‌ام. این، یادگار استاد ارجمندم محمدمهدی باقری است که در اولین دورۀ ویرایش مؤسسۀ «ویراسـتاران» در مشهد، متواضعانه شماره‌تلفنش را روی تخته نوشت و گفت: «هرگاه هر سؤالی داشتید، با من تماس بگیرید.» فکر کردیم شوخی می‌کند؛ اما بعدها به‌تجربه ثابت شد سخنی از سر دوستی و راستی بوده است.
فرایند «پرسش ویرایشی» چگونه است؟
هرگاه هر پرسشی در زمینه‌های تخصص من داشتید، با من تماس بگیرید و بپرسید و پاسخ بگیرید. به‌صورت تلفنی در خدمت شما هستم. البته قبل از آن، این چند نکته را در نظر بگیرید:
۱. تماس شما باعث خوش‌حالی من است. مزاحم نیستید. هر وقت خواستید، زنگ بزنید.
۲. پس از سلام، مستقیم بروید سر اصل موضوع. در ابتدای تماس، عذرخواهی و مقدمه‌چینی لازم نیست.
۳. اگر تماس گرفتید و پاسخ ندادم، علتش فقط این است که نتوانسته‌ام. لطفاً زمانی دیگر دوباره تماس بگیرید.
۴. می‌توانید دربارۀ ویرایش یا ترفندها و مشکلاتتان در نرم‌افزار وُرد و دیگر مطالب مرتبط سؤال کنید.
۵. خواهش مهمم هم این است که لطفاً هرگز به‌صورت مکتوب، چه در قالب پیامک یا رایانامه یا در تلگرام، از من سؤال نکنید. فقط و فقط و فقط تماس بگیرید.
۶. این پاسخ‌گویی رایگان است.
تلفن من: ۰۹۱۵۷۰۲۹۲۶۶
آقا یه سوال
عدد تک در انتهای جملات و بندها، قبل از نقطه می‌آد یا بعدش؟! هر دوشو آخه دیدم که می‌ذارن…
درود بر شما.
هر دو شیوه رایج است. ما توصیه می‌کنیم عدد تک را بعد از نشانه‌ها بگذارید.
با عرض سلام و ادب
در صفحهٔ http://heydarisani.ir/sessions/page/2/ نوشته‌اید: «این نشست‌ها، فرصتی بوده برای پیوندِ ویرایشیِ دغدغه‌مندانِ زبان فارسی.»
آیا کلمهٔ «بوده» از نظر ویرایشی درست است؟ مثلاً نباید نوشته می‌شد «بود» یا «بوده است»؟
همچنین در صفحهٔ اصلی سایت از قول لینکلن شوستر نوشته‌اید: «… و نیازهایی را تشخیص بدهد که هنوز برآورده نشده است.» با توجه به اینکه عبارت «نیازها» جمع است آیا نباید فعل نیز به‌صورت جمع آورده شود؟
جسارت بنده را ببخشید. هدفم یادگیری از حضرت‌عالی است.
سلام دوست عزیز.
در پاسخ به پرسش اول باید عرض کنم فعل اصلی جمله «بوده است» بوده و در ماضی نقلی، حذف جزء فعلی به‌راحتی اتفاق می‌افتد و مشکل‌ساز نیست. البته بنا به پیشنهاد شما، من جمله را اصلاح کردم و از فعل «است» استفاده کردم تا زمان حال را برساند. متشکرم.
در پاسخ به پرسش دوم عرض می‌کنم در زبان فارسی از دیرباز برای فاعل جمع غیرجاندار فعل مفرد به کار می‌رفته است و هیچ اشکالی ندارد. حتی طبیعی‌تر است برای فعل غیرجاندار شناسۀ مفرد بیاوریم. البته این یک شرط دارد و آن‌هم اینکه به فاعل غیرجاندار جان‌بخشی نشده باشد و افعالی که مخصوص جانداران است، نسبت داده نشده باشد.
سلام آقای حیدری‌ثانی
در شکسته‌نویسی، «یک‌کم» درسته یا «یک کم»؟ «یه‌عالمه» درسته یا «یه عالمه»؟
من از ویراستاران نشر مهرستان (قبسات) هستم. در صفحهء ۹ و ۱۰ جزوهء شکسته‌نویسی تان که به آقای سیداحمد حسینی دادید, هم بافاصله آورده اید و هم نیم فاصله.
صحیحش چیست؟
سلام خانم دقاغیان. «یک‌کم» درست و «یه عالمه». البته «یه‌کم» هم می‌نویسند. ماجرای یک‌کم این است که به واژهٔ مرکب تبدیل شده است. در باقی کلمات، یعنی وقتی واژهٔ مرکب نساخته، باید بین عدد و معدود فاصله باشد.
سلام
آیا «با / بی» به ضمیر بعد از خود می‌چسبد؟ (در فرهنگ املایی موجود نبود) مثلاً: «بی‌من مرو» یا «بی من مرو»؟
آیا «است» همیشه به‌صورت کامل باید بیاید؟ مثلا «او آدم خوبی است» یا «او آدم خوبیست» ؟
آیا در محاوره نوشتار «الآن خسته‌ام» درسته یا «الآن خسته‌م» ؟
ای در جملات مثل «طبق «بررسی‌ای» که انجام دادم» به چه گونه است؟
ممنون
سلام‌ها بر شما.
نه، باید جدا بنویسید. «بی» وقتی حرف‌اضافه باشد، جدا می‌آید و وقتی پیشوند باشد، نیم‌جدا نوشته میشود. اینجا پیشوند نیست.
الف «است» در «عموست» و «داناست» یعنی کلمات مختوم به واو و الف می‌افتد؛ اما در کلمات مختوم به ی نه. پس باید بنویسید: «خوبی است».
در شکسته‌نویسی باید بنویسید: «الان خسته‌م».
ای را همین طور که نوشته‌اید، بنوسید: «بررسی‌ای که انجام داده‌ام».
موفق باشید.
سلام
وقت شما به‌خیر
ببخشید سلام‌ها به شما یا بر شما؟ کدام صحیح است؟
سپاسگزارم.
سلام و ادب.
در زبان فارسی «به» کسی سلام می‌کنیم. در عربی «علی» یعنی «بر» کسی سلام می‌کنیم. فارسی‌اش «سلام‌ها به شما» است و عربی رایج‌شده در فارسی‌اش «سلام‌ها بر شما».
با سلام
میخواستم بدونم پاسخ تمرین های درس نامه کارگاه ویرایش و درست نویسی در کتاب هست؟ و اگر در این کارگاه شرکت نکرده باشیم میتوانیم آنرا خریداری کنیم؟
سلام. نه، پاسخ‌ها در درس‌نامه نیست. این درس‌نامه طوری طراحی شده که فقط برای دانش‌پذیران کارگاه‌ها مناسب است و اگر کسی در کارگاه شرکت نکند، نمی‌تواند از این درس‌نامه استفاده کند. اگر در کارگاه‌های ما حضور نیافته‌اید، نمی‌توانید درس‌نامه را بخرید؛ چون برایتان فایده‌ای ندارد.
سلام میخواستم بدونم چه مشکلات ویراستاری الان دست به گریبان شماست و چند مشکل را مطرح کنید
اصلی‌ترین مشکلات ما ویراستارها همین است که فضای صنفی‌مان آشفته است. صنف ویرایش تازه دارد جان می‌گیرد و حقوق خود را مطالبه می‌کند. در این سال‌ها که خبری از صنف و تشکیلات برای ویرایش نبوده، سره و ناسره در هم آمیخته و هرکسی توانسته خود را ویراستار بنامد. تفاوت یک نمونه‌خوان با ویراستاری باسابقه مشخص نیست. همین باعث میشود فضای نرخ‌گذاری نیز آشفته باشد. مسئلۀ دوم هم نبود نرخ‌نامه و آشفتگی در دستمزدهاست که از مسائل پیش‌گفته متأثر است. و نکتۀ آخر اینکه ویرایش و دستمزد ویراستار اولین و راحت‌ترین جایی است که میشود حذفش کرد یا در پرداختش تأخیر کرد.
سلام
گفته میشود که کلمات عربی مختوم به الف و همزه، همزه نوشته نمی شود.
اما فرهنگستان خودش در ص۱۰ دستورخط سه سطر انتهایی، آراء را به این شکل و با درج همزه نوشته.
چه کنیم؟
سلام‌ها به شما. در دستور خط فارسی گفته شده که می‌توان همزۀ بعداز الف در انتهای کلمه را ننوشت و می‌توان نوشت. در واقع اختیار داده‌اند. خودشان در نگارش متن دستور خط، انتخاب کرده‌اند همزۀ بعداز الف را درج کنند.
شما همیشه این همزه را حذف کنید.