نیم‌فاصله

انشا و نویسندگی، شمارهٔ 52

برخی خصوصیات زبان، آن را از آن جهت، توانمندتر از زبان‌های دیگر می‌کند. از توانمندی‌های خط فارسی، «نیم‌فاصله» است. این ویژگی در خط‌های لاتین وجود ندارد. حتی خط عربی نیز بهره‌ای از آن نبرده است. البته این ابزار قدرتمند را اگر نشناسیم، یا به کارش نمی‌اندازیم یا با استفادهٔ نادرست از آن، بنیان زبان را بر می‌اندازیم. مفهوم نیم‌فاصله از بس ساده است، خیلی‌ها فکر می‌کنند می‌شناسندش و به دو آفت دچار می‌شوند.

نیاز به نیم‌فاصله این‌گونه ایجاد می‌شود: «می‌خواهیم درون یک کلمه، حرفی چسبان را با حرف بزرگ بنویسیم.» به این سه صورت بنگرید:
۱. «بزرگمرد» دو جزء این واژهٔ مرکب چسبیده‌اند؛
۲. «بزرگ مرد» دو جزء این واژهٔ مرکب جدایند؛
۳. «بزرگ‌مرد» دو جزء این واژهٔ مرکب نیم‌جدایند.
برای ایجاد حالت سوم، باید از نیم‌فاصله استفاده کنیم.

از این ساده‌تر و از این مفصل‌تر نمی‌توان نیم‌فاصله را توضیح داد. در گفتهٔ بالا، با سه اصطلاح آشنا شدیم:
۱. پیوسته: وقتی دو حرف چسبیده‌اند: بزرگمرد؛
۲. جدا: وقتی دو حرف جدایند و بینشان فاصله درج شده است: بزرگ مرد؛
۳. نیم‌جدا: وقتی بین دو حرف، نیم‌فاصله درج شده است: بزرگ‌مرد.

در ادامهٔ این یادداشت، به یکی از کلیدهای درست‌نویسی اشاره کرده‌ام: اصول فاصله‌گذاری. این راهکار ساده ارتقای ۱۰درصدی کیفیت متن را در پی دارد.

نیم‌فاصله

سپس گفته‌ام در هنگام تایپ، چگونه نیم‌فاصله درج کنیم:
۱. فشردن هم‌زمان دکمه‌های Ctrl + Shitt + 2
۲. نگه‌داشتن دکمهٔ Alt و زدن عدد ۰۱۵۷ از قسمت ماشین‌حساب صفحه‌کلید.
۳. تایپ ۲۰۰C و سپس زدن Alt + x به‌صورت هم‌زمان

بعد از آن، روش اشتباه درج نیم‌فاصله را ذکر کرده‌ام:
۱. استفاده از Ctrl + –
۲. تعریف‌کردن میان‌بُر برای نیم‌فاصله

راه درست هم این است که از نرم‌افزار ترای‌لایوت بهره ببریم.

مهم‌ترین مطلب این نوشتار، این قسمت است: اگر متنی به ما دادند که نیم‌فاصلهٔ خراب و کاذب داشت، چطور اصلاحش کنیم؟

قبل از پایان این نوشتار، پاسخ این پرسش را هم داده‌ام: از کجا بفهمیم کدام واژه‌ها را باید جدا بنویسیم و کدام را پیوسته و کدام را نیم‌جدا؟ مثلاً «بزرگمرد» یا «بزرگ‌مرد»؟ «کتاب‌ها» یا «کتابها»؟

متن کامل یادداشت

این یادداشت در ماهنامهٔ انشا و نویسندگی، شمارهٔ ۵۲ منتشر شده است. متن کامل یادداشت را از دو جای زیر می‌توانید بگیرید و بخوانید:

academiagoogle

پس از مطالعه، دیدگاه‌های ارزشمندتان را همین جا مطرح کنید.

لینک کوتاه:

۱۲ دیدگاه

  • سلام
    در ورد ۲۰۱۶ بعد از درج نیم‌فاصله (No-With Optional Break) با میانبر(Ctrl + Space)، فونت تغییر می کند. علت چیست و راه حلی دارد؟
    خیلی ممنون

  • سلام.
    علت این است که گویا در ورد ۲۰۱۶، کلیدهای Ctrl + Space bar متن را به فرمتِ پیش‌فرض باز می‌گرداند. راه‌حل آن چُنین است:

    ۱- در پنجرهٔ Word Options از منوی سمت چپ بر روی Customize Ribbon کلیک کنید.

    ۲- در قسمتِ پایینِ پنجرهٔ باز شده و در جلوی Keyboard shortcuts بر روی دکمهٔ Customize کیک کنید.

    ۳- در پنجرهٔ باز شده، از منوی سمتِ چپ، گزینهٔ Common Symbols و از منوی سمتِ راست، گزینهٔ No-With Optional Break را انتخاب کنید و نشانگرِ موس را در مستطیلِ Press new shortcut Key بگذارید و کلیدهای Ctrl + Space bar را یک بار فشار دهید و کار تمام است.

    • سلام. متشکرم که نظر دادید.

      البته با دیدگاه شما مخالفم. اتفاقاً از نظر من، میان‌بر Ctrl + Space bar عملکرد بسیار مهمی را در دسترس ما قرار می‌دهد و نباید این میان‌بر را به کار دیگری اختصاص دهیم. کارکرد این میان‌بر، پاک‌کردن فرمت‌های اضافی و برگرداندن متن به فرمت اصلی پاراگراف است.

      پیروز باشید.

      • سلام
        با نصب صفحه‌کلید استاندارد ملی ایران مشکل برطرف نمی‌شود؟ چون نیم‌فاصله با میان‌بر
        Shift + Space bar تعریف شده است.

      • چرا، این صفحه‌کلید استاندارد است و از قضا، در ویندوزهای ۸ و ۱۰ هم وجود دارد.
        فقط چینش دکمه‌هایش اندکی فرق دارد که کاربر بعد از مدتی به آن عادت می‌کند.

  • این راه حل جواب میده:

    I finally did something that worked in my case. If you’ve had this problem with Arabic/Persian fonts, try these steps:

    open MS Word and change your font to non Latin (Persian/Arabic)
    On the Insert tab click on Symbols.
    select a non Latin font (if it’s not)
    on Character Code box, type: 200C
    Assign your desired shortcut (shift+space worked for me)

    It’s all done. Hope it works for you 😉

  • سلام
    گفتید رعایت نیم‌فاصله متن رو ده درصد ارتقا می‌ده. برای تولید مقالات سایت (تولید محتوای سئو) رعایت نیم‌فاصله تعداد کاراکترهای متن رو خیلی کم می‌کنه و ما رو از سایت‌های رقیب عقب میندازه. چه نظری دارید؟

    • سلام دوست عزیز.
      اولاً تعداد کاراکترها تغییری نمی‌کند: به‌جای فاصله نیم‌فاصله می‌زنید.
      ثانیاً تعداد کلمات کمتر می‌شود؛ اما نه آن مقدار که در سئو تأثیر داشته باشد. اتفاقاً برای موتورهای جست‌وجو مهم است که متن شما آراسته و ویراسته و کم‌خطا باشد یا نه. به این نکته نمره می‌دهند. بنابراین رعایت نیم‌فاصله برای متن شما از نظر سئو امتیاز محسوب خواهد شد.
      ثالثاً بهتر است به‌جای اینکه متن را ناویراسته بنویسیم تا تعداد کلمات متن به استاندارد مثلاً yoast برسد، محتوا را پرورش دهیم. این اعتماد خواننده را بیشتر جلب خواهد کرد.

  • سلام
    در کلماتی که حروف میانی، غیرچسبان هستند و چه نیم‌فاصله بگذاریم و چه نگذاریم فرقی نمی‌کند؛ مثل: سروسامان، آیا باید نیم‌فاصله بگذاریم؟ و این گذاستن یا نگذاشتن در جستجوها تأثیر می‌گذارد؟

    • سلام دوست عزیز. نه نباید نیم‌فاصله درج کنید. اما اینکه جست‌وجوها تأثیر دارد یا نه، بستگی دارد به آن نرم‌افزار و موتور جست‌وجو. مثلاً در نرم‌افزار ورد، نیم‌فاصله اهمیت ندارد؛ مگر اینکه در پنجرۀ Find گزینۀ use wildcard را بزنید.

دیدگاه خود را بنویسید:

54 + = 55